Bebeklik Dönemi: 0-2 yaş arası
Bebekler tamamen kendi ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik yaşama başlarlar. Bu dönemde bebeğin annesi, bebeğe karşı sevgi dolu olmalıdır. Anne, bebeğin ihtiyaçlarını karşılamada süreklilik, tutarlılık ve aynılık göstermelidir. Eğer anne bunları doğru şekilde yaparsa bebeğin temel güven duygusu gelişir.
- Süreklilik; anne ve bebek arasındaki sevginin ve iletişimin sık sık değişim göstermemesi olarak söyleyebiliriz.
- Tutarlılık; bebeğin bakımının bir düzen içerisinde olması gerekmektedir. Bebek bir rahatsızlığı olduğunda ağlar. Eğer acıktıysa, altı ıslaksa ve değiştirilmesi gerekliyse, bebeğin gazı varsa bu durumlarda bebekler ağlarlar, ihtiyaçları zamanında giderilirse bebeğin sıkıntısı giderilmiş olunur.
- İlgi; bebeğin ihtiyaçlarının karşılanmasında, karşılayan kişinin sevgi ve duygusal yakınlık göstermesidir.
Eğer bebeklerin ihtiyaçları süreklilik, tutarlılık ve ilgi içerisinde karşılanmazsa bebek bundan hem ruhsal hem de fiziksel olarak zarar görür. Bebek sevildiğini, bakıldığını gördükçe çevresine güven duyan bebek olacaktır. Bebek büyüdükçe kendisine güven duyan bir kişi olacaktır.
Bebeğin ihtiyaçları karşılanmazsa, sıkıntıları giderilmezse ya da düzensiz bir şekilde karşılanırsa bu onda olumsuzluk duygularının gelişmesine neden olacaktır. Bu durumlar, ileride kendisine ve çevresine güven duymamasına, buna bağlı olarak da çeşitli kişilik problemleri yaşamasına neden olur.
Bebeklik Sonrası Çocukluk Dönemi: 2-3 yaş arası
Çocuklar bu dönemde kendi işlerini kendileri yapmak isterler, özgürleşme yolunda adımlar atarlar. Anne ya da çocukla ilgilenen kişi çocuğun bu isteklerini kontrollü bir şekilde desteklemelidir. Gereken önlemleri alarak, çocuğun kendi kendisini beslemesine izin verilmelidir. Çocuk bu dönemde kendi duygu ve eğilimleri üzerinde bir denge kurmaya, isteklerinde seçim yapabilmeye ve irade becerisini geliştirmeyi öğrenecektir.
İlk Çocukluk Dönemi: 3-6 yaş arası
Bu dönemde çocuklar kendi akran grubuyla ilişki kurar. Arkadaşlarının olması sosyalleşmesi için etkendir. Bu dönemde çocukta ben olma duygusu gelişmeye başlamıştır. Kız çocuk ya da erkek çocuk olduğunu ayırt etme kavrayışındadır.
Büyük ve güçlü olarak gördüğü annesi ve babası gibi olmak ister. Annesinin ve babasının tutum ve davranışlarını, huylarını, kural ve yasaklarını benimseme çabasındadır. Yanlış ve kötü olarak gördüğü beğenmediği davranışlardan uzak durma çabasındadır.
Çocuk bu dönemlerde her şeye meraklıdır, girişimci ve öğrenme çabasındadır. Çocuğun girişimcilik ve öğrenme isteğini anne baba yanlış yorumlayıp ceza, korkutma gibi davranışlarla engellerse bu çocukta suçluluk duygusunun yerleşmesine yol açabilir. Yaşam boyu sergilemesi gereken girişimciliğin önüne engel konulmuş olabilir ayrıca birtakım becerilerin kazanılması da engellenmiş olunur. İleride çekingen, içine kapalı bir kişilik oluşturabilirler.
Orta Çocukluk Dönemi; 6-12 yaş arası
Bu dönemde çocuklar okuldadır ve çocuğun ilgisi okumaya, arkadaşlarıyla oyuna, yaşadığı toplum içinde gerekli olan araç ve gereci kullanmaya yönelir. Yeni girdiği, okul ortamıyla, dikkati sınıf arkadaşlarına, öğretmenine ve okuldaki toplumsal çevresine yönelir.
Kendisi, öğretmeninin beklentilerini yapabilmeyi, arkadaşlarıyla uyumlu bir şekilde geçinmeyi öğrenir. Eğer bunları yapabilmekte başarılı deneyimler yaşarsa, çocuk daha iyisini yapabilmek için çalışır ve üretken olur. Bunun tersi yaşanırsa karşılaştığı başarısızlıklarla kendini yeteneksiz hissedebilir.
Araç, gereç ve öğretim dünyasında uyum sağlayamazsa çocuk bu araç ve gereçleri kullanmakta isteksiz olabilir. Bu araç, gereçleri kullanmakta, çocuk, kendini yetersiz olarak düşündüğü için uzak kalabilir.
Çocuk, araçları kullanmaya teşvik edilirse, başardığı zaman övgü sözleri verilirse, çalışma isteği arttırılır. Bu da onun yetişkin gibi kendi sorumluluklarını almaya ve yapmaya hazır olmasını sağlar. Kendine güvenli, girişimci bir kişiliği olma yolunda adımlar atar.
