Çocuğunuzu Korkutmayın

Bazı ebeveynler çocuklarının yaptığı eylemi yapmasını istemiyorsa, çocuğunu korkutma yoluna gidiyor. “dur yapma yoksa hemşire gelecek sana iğne yapacak” ya da “seni polis amca alıp götürecek hapse atacak” gibi sözlerle çocuğunu korkutuyor ve çocuğun yaptığı eylemi durduruyor. Bu sistem ebeveyn için kolay olsa da ve işe yarıyor gibi görünse de, bu doğru bir yaklaşım değildir. Korku; gerçek bir tehlikenin ya da tehlike olasılığı ve düşüncesinin uyandırdığı kaygı duygusudur. Aslında korku, doğal bir duygudur ve doğru kullanıldığında tehlikelerden korur.

Örneğin; havlayan bir köpekten korkup uzaklaşmak yerinde bir korkudur ve hayat kurtarır. Fakat çocuklar için ebeveynleri tarafından üretilmiş korku, çocuğun kişilik gelişiminin bir düşmanıdır. Çocuğu bu üretilmiş korkular pasif, ürkek, çekingen yapmaktadır. Gerçekçi olmayan üretilmiş ya da yaratılmış korkuya canavar, hayalet gibi kavramları örnek olarak verebiliriz. Korkuların çoğu öğrenilmiş korkulardır. Okul fobisi, kendi odasında yalnız kalamama, altını ıslatma, kekeleme, çeşitli tikler, tırnak yeme gibi birçok sorunun altında üretilmiş korkular bulunmaktadır. 

Çocukların üretilmiş korkular nedeniyle uyumsuzluk problemleri göstermemesi için ebeveynlerin dikkat etmesi gereken noktaları şu şekilde sıralayabilirim:

  1. Çocukların izlediği çizgi filmlere, bilgisayar oyunlarına, filmlere, haberlere ebeveynler dikkat etmelidirler. Çocuklara kendi izlediğiniz dizi filmleri izletmeyiniz.
  2. Çocuk bir hata yaptığında hemen bağırmayın, korkutmayın, tehdit edici kelimeler ya da şiddet uygulamayın. 
  3. Çocuğun hayal gücüne saygı gösterin, fakat gerçekçi olmayı da unutmayın. Çocuk canavar geldi diye korku ile saklanıyorsa, onun korkusunu alacak doğru kelimeler kullanın. 4 yaşından itibaren çocuğun hayal gücü artma gösterir ve bu korkuların artmasında paralellik gösterebilir. Bu dönemlerde çocuğunuzu dahafazla gözlemleyin ve hayallerini sınırlamayın, gerçekçi olmayı da ihmal etmeyin.
  4. Evinin, çocuğun odasının, anne ve babasının yanının güvenli bir yer olduğunu çocuğa hatırlatın. Çocuklar yalnız başına bir odadan diğer odaya gitmeye korkabilirler. Bu nedenle evlerinin güvenli bir yer olduğunu ona hatırlatın gerekirse onunla birlikte gidin, korku nedenini anlamaya çalışın ve problemi çözün. Oda karanlık olduğu için orada gördüğü bir eşyayı canavara benzetmiş olabilir, ışığı yakın odanın içerisinde gezdirin, eşyaya dokundurun ve en önemlisi ona sarılın ve güvende olduğunu hissettirin.
  5. Çocuğun yaşadığı her soruna müdahale etmeyin, onu cesaretlendirin ve çözmesine katkıda bulunun. Çocuğun sorun çözme becerilerinin ortaya çıkmasına izin verin.
  6. 4 yaşındaki bir çocuk gerçek ve hayali ayırt edemeyebilir. Fakat 7 yaşındaki bir çocuk gerçek ve hayalin farkında olmalıdır. Çocuğunuzun gelişim yaşına uygun olarak korkularından uzaklaşmasına yardımcı olun.
  7. Yapabileceği, becerebileceği işleri kendi başına yapmasına izin verin. Bu onun cesaretini artıracaktır.
  8. Eğer çocuk ısrarla hayali varlıkların gerçek olduğu konusunda devam ediyorsa, gece kendi başına yatmada, tuvalete gitmede sorun yaşıyorsa ve anne-baba bunu çözmekte uzun zamandır sorun yaşıyorsa, söyledikleriniz etkili olmuyorsa mutlaka bir uzmandan yardım alın.